“سیاستِ هایدگر”_ مصاحبه‌ای با هربرت مارکوزه

فردریک اولافسن: پروفسور مارکوزه، با این‌که شما بیشتر به‌عنوان فیلسوفی اجتماعی و متفکری مارکسیست شناخته می‌شوید، گمان می‌کنم تعداد نسبتا محدودی از تأثیر مهم مارتین هایدگر و فلسفه‌اش بر ساختار فکری شما خبر داشته باشند. احتمالاً می‌توانیم گفتگوی‌مان را با طرح همین موضوع اساسی آغاز کنیم یعنی نحوه آشنایی شما با هایدگر و فلسفه‌اش.

هربرت مارکوزه: در واقع من وجود و زمان را همان سالی که چاپ شد یعنی ۱۹۲۷ خواندم و بلافاصله تصمیم گرفتم برای کار با هایدگر دوباره به دانشگاه فرایبورگ (جایی که دکترایم را در سال ۱۹۲۲ گرفته بودم) بازگردم. تا دسامبر ۱۹۳۲در فرایبورگ ماندم و با هایدگر کار کردم، تا این‌که چند روز پیش از به قدرت رسیدن هیتلر آلمان را ترک کردم و این پایان روابط شخصی ما با هم بود. پس از جنگ البته حدود سال ۱۹۴۶ و یا ۴۷ بار دیگر هایدگر را در کلبه‌اش در جنگل سیاه ملاقات کردم. با هم گفتگویی داشتیم که خیلی دوستانه و مفید نبود و یک مرتبه هم با هم مکاتبه و نامه‌نگاری داشتیم و همین. از آن‌پس دیگر هیچ‌گونه مراوده و گفتگویی بین ما شکل نگرفت.